0-99 tek sayan sayıcı tasarımı
Bu sefer ki yazımızda 0-99 arası sayıcı tasarımı yapıp bu sayıcı tasarımında sadece tek olan sayıları saydırmayı size anlatacağım.ilk ön bilgi olarak bu işin iki yolunu söylemek isterim ilk ki 0-99 doğruluk tablosu oluşturmak yada iki adet 0-9 kadar sayıcı tasarlayıp her ikisini senkron olarak çalıştırmak gerekir. fakat ilk yöntem çok uzun olduğu için o yöntemi vazgeçtim size ben ikinci yöntemi anlatacağım.İlk kısım olarak sıfırdan 9 kadar olan sayıcı tasarımını burada anlatmıştım. tasarımın aynı şekilde yapıp devreyi hazırlıyoruz. ikinci kısım ise tek istediğimiz için birler basamağının 1-3-5-7-9 şeklinde sayması gerekir bunu için bu kısmı size tasarlayacağım daha önceden anlatmadığım için..
1-3-5-7-9 sayıcı tasarımını yapalım.
1. aşama sayıcı döngüsünü ikili sisteme göre yazma
2. aşama ilk durumları yazma,
3. aşama son durumları döngüye göre yazma
4. aşama d flip flop göre doğruluk tablosu yazma
5,aşama karnof haritası oluşturma
6. aşama kornof sadeleştirme
7. aşama proteus programında devreyi kurma
1. aşama 1-3-5-7-9 kadar sayıcı tasarımı yaptığımız için ilk olarak onluk sistemdeki sayıları ikilik sisteme çevirmek gereklidir.. örneğin; 1 sayısı 4 bitlik sisteme göre 0001, 3 sayısı 0011 dir. Daha sonra döngüyü oluşturalım
Şekilde görüldüğü gibi 1-3-5-7-9 döngü oluşturduk. Sayıcımız 1-3-5-7-9'a tekrardan bire dönmektedir.
2. aşama sayıcımızın ilk durumlarını yazmak ilk durumda olan ifade sayısını tasarladığımız sayıcının bit sayısına göre yazıyoruz. 4 bitlik sayıcı olduğu için 2 üzeri 4 olduğundan 16 değer olmaktadır ve bu değerlerin tamamı 0-15 kadar olan sayılardır.Bunları sırayla yazarız.Aşağıdan yukarı şeklinde yazarız.
3. aşama son durumları döngüye bakarak yazma aşağıdaki şekilde ilk durumları görüyoruz. ilk durumun birinci satırı 0000(0) değerine döngüden bakarak nereye geçtiğine bakarız. 0001 değeri döngüde 0001(1) gitmekte yani son duruma 0001 yazarız. ikinci satırda ise 0001 değeri döngüde 0011(3) gitmekte yani son duruma bunu yazarız. döngüde olmayan durumarı dont caryy(x) yazarız.
Bu doğruluk tablosuna göre bakılarak DA-DB-DC-DD flip flop tablosunu oluştururuz.Örneğin A biti ilk durum ilk satırı 0 A biti son durum ilk satırı 0 bundan dolayı DA FF 0 olur.Diğer değerleri de bu şekilde yaparız. sonuç olarak DA-DB-DC-DD FF tablosu oluşturulur.
5. aşama karnof oluşturma bunun için örneğin; yukarıda ki büyük tabloda DA FF 1 olduğu durumlar işaretlenir.Daha sonra bu 1 durumlara karşı ilk durumlarda denk gelen yerlere karnof da 1 yazılır. DA-DB-DC-DD FF karnof haritaları aşağıda sizin için oluşturup yazdım.Karnof haritasını kolaylaştırmak için dont caryy olan durumları harita içine dahil ederiz.
6. aşama karnofları sadeleştirme;
DA karnof haritasını sadeleştirdiğimizde CB kapısını elde ederiz.
DB karnof haritasını sadeleştirdiğimizde C*B+CB* kapılarını elde ederiz.
DC karnof haritasını sadeleştirdiğimizde A*C*D kapısını elde ederiz.
DD karnof haritasını sadeleştirdiğimizde 1 durumunu elde ederiz.
Şimdi geldi iki adet sayıcıyı birleştirip tek sayıcı haline getirmeye.0-9 kadar sayıcı onlar hanesi 1-3-5-7-9 sayıcı tasarımı da birler basamağı olacaktır.Bu iki sayıcıyı birleştirince 0-99 kadar tek sayıp tekrar başa dönen bir sayıcı tasarımı yapmış olacağız.Burada 1-3-5-7-9 saydıktan sonra onlar basamağı bir artıracak bunu için 9 sayısını görünce ikinci sayıcı clock darbesi alması gerekiyor ama bu darbe geçikmeli olması için ben fazladan bir d flip flop kullandım 9 rakamı 1001 olduğu için diğer sayılardan farkı 1. ve 4. biti 1 dir bu iki biti bir ve kapısı ile birleştirip d flip flop girişine bağlarsam isteğim sistemi elde ederim.Böylelikle 0-99 sayan tek sayıcı tasarımını yapmış bulunmaktayım.
proteus devresi aşağıdaki gibidir.
Hiç yorum yok: